04 Điều để bạn hiểu rõ về M&A ở Việt Nam

1. Khái niệm M&A

M&A được viết tắt bởi hai từ tiếng Anh: Mergers (sáp nhập) và Acquisitions (mua lại). M&A là hoạt động giành quyền kiểm soát doanh nghiệp, bộ phận doanh nghiệp (gọi chung là doanh nghiệp) thông qua việc sở hữu một phần hoặc toàn bộ doanh nghiệp đó.

M&A (mua lại và sáp nhập) dường như trở thành một cụm từ được phát âm cùng nhau, cùng nghĩa với nhau, tuy nhiên trên thực tế chúng có những điểm khác biệt và cần hiểu rõ giữa sáp nhập và mua lại:
Sáp nhập: là hình thức kết hợp hai hoặc nhiều công ty thường có cùng quy mô, thống nhất gộp chung cổ phần, phần vốn góp. Công ty bị sáp nhập chuyển toàn bộ tài sản, quyền, nghĩa vụ và lợi ích hợp pháp sang công ty nhận sáp nhập, đồng thời chấm dứt sự tồn tại của công ty bị sáp nhập để trở thành một công ty mới.
Mua lại: là hình thức kết hợp mà một công ty mua lại hoặc thôn tính một công ty khác, đặt mình vào vị trí chủ sở hữu mới. 
Mục đích của M&A là giành quyền kiểm soát doanh nghiệp ở mức độ nhất định chứ không đơn thuần chỉ là sở hữu một phần vốn góp hay cổ phần của doanh nghiệp như các nhà đầu tư nhỏ, lẻ. Vì vậy, khi một nhà đầu tư đạt được mức sở hữu phần vốn góp, cổ phần của doanh nghiệp đủ để tham gia, quyết định các vấn đề quan trọng của doanh nghiệp thì khi đó mới có thể coi đây là hoạt động M&A. Ngược lại, khi nhà đầu tư sở hữu phần vốn góp, cổ phần không đủ để quyết định các vấn đề quan trọng của doanh nghiệp thì đây chỉ được coi là hoạt động đầu tư thông thường.
2. Các hình thức của M&A
Cùng một tiêu chí mua bán và sáp nhập doanh nghiệp nhưng M&A được thực hiện đa dạng dưới nhiều hình thức như:
• Góp vốn trực tiếp vào doanh nghiệp
• Mua lại phần vốn góp hoặc cổ phần
• Sáp nhập doanh nghiệp
• Hợp nhất doanh nghiệp và chia
• Tách doanh nghiệp.

3. Phạm vi pháp lý điều chỉnh
Hiện nay, hoạt động M&A không được quy định cụ thể tại một văn bản cụ thể. Hoạt động M&A liên quan đến rất nhiều vấn đề khác nhau vì vậy những vấn đề liên quan đến M&A được quy định ở nhiều văn bản pháp luật khác nhau: Bộ luật dân sự, Luật sở hữu trí tuệ, Luật thương mại, Luật doanh nghiệp, Luật đầu tư, Luật thuế, Luật kế toán, Bộ luật lao động…